Tien jaar geleden kwam er voor het laatst een nieuw land bij de Europese Unie: Kroatië. Het land bevond zich op dat moment in een diepe economische crisis, maar verschijnt inmiddels in lijstjes van verrassende landen in Europa met bovengemiddelde economische groei. De meeste Kroaten lijken het erover eens: het lidmaatschap van de EU brengt hen als klein land veel goeds. Ze ontvangen meer dan ze betalen mede daardoor konden er bijvoorbeeld bruggen en snelwegen gebouwd worden, de landbouwsector hervormde zich en de staatsschuld daalde enorm. Maar, nu er vrij verkeer van goederen en personen is, verlaten de Kroaten massaal hun land. Sinds het EU-lidmaatschap is de bevolking van Kroatië met 10% gekrompen. En dat komt niet alleen doordat ze ergens anders een ‘betere’ baan vinden. Het heeft ook te maken met het recente oorlogsverleden van het land en hoe het etnisch nationalisme nog altijd doorwerkt in de huidige politiek.
Toen Kroatië lid werd van de Europese Unie, zei de toenmalige premier Milanovic dat Kroatië er een nieuwe verantwoordelijkheid bij gekregen had. Namelijk om de andere landen in de regio er ook bij de betrekken. Maar, 10 jaar later is daar weinig van terechtgekomen. De landen op de Westelijke Balkan (Bosnië en Herzegovina, Servië, Kosovo, Montenegro, Albanië en Noord-Macedonië) zitten nog altijd in de wachtkamer en er is weinig vooruitgang. Er is nog veel werk aan de winkel, bijvoorbeeld om intern overheden te hervormen. Maar ook politieke spelletjes tussen de verschillende landen vertragen het proces. En ook Kroatië doet daaraan mee. Beloftes lijken weinig waard als er telkens iemand anders is die de boel blokkeert. Het verergert het cynisme onder de bevolking op de Balkan. Zijn dit dan de Europese waarden?
Afgelopen jaar kwam het thema EU-uitbreiding ineens hoog op de agenda te staan, doordat ook Oekraïne, Moldavië en Georgië hun aanvraag tot lidmaatschap indienden. In deze podcast wordt aan de hand van lidstaat Kroatië het thema van EU-uitbreiding besproken. Wat brengt het landen om lid te zijn van de Unie? Wat betekent het voor de rest van de lidstaten? Is het geopolitiek gezien een noodzaak om al deze landen erbij te betrekken of zijn er ook andere opties?
Voor Dossier Europa maakte ik een driedelige podcast over Kroatië en de Europese groeipijn.